TUYÊN
NGÔN ĐỘC LẬP NĂM 1945 - ĐỘNG LỰC KHƠI DẬY
KHÁT
VỌNG CỐNG HIẾN BẢO VỆ TỔ QUỐC
CHO
THANH NIÊN QUÂN ĐỘI HIỆN NAY
Bản
Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 với 49 câu, 1.013 từ, là bản thiên cổ hùng văn, kết
tinh truyền thống lịch sử kiên cường, bất khuất của cả dân tộc, chấm dứt thể chế
quân chủ chuyên chế và chế độ thực dân áp bức, mở đầu cho kỷ nguyên độc lập dân
tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đây là văn kiện quan trọng nhất
trong lịch sử Việt Nam hiện đại.
Những
tư tưởng bất hủ đã thể hiện đầy đủ trí tuệ, khí phách, văn hiến, nhân văn, ý
chí và khát vọng độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam trong thời đại mới - thời
đại Hồ Chí Minh. Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 vì thế hàm chứa giá trị lịch sử bền
vững và giá trị hiện thực sâu sắc.
Bản
Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 không chỉ tuyên bố với thế giới về nền độc lập của
nước Việt Nam: Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật, đã trở
thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh
thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy, mà
còn khẳng định ý chí sắt đá của dân tộc Việt Nam kiên quyết bảo vệ nền độc lập
đó: Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu
làm nô lệ. Tinh thần, khí phách, khát vọng dân tộc thể hiện trong Bản Tuyên
ngôn mãi mãi là kim chỉ nam cho thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay và mai sau trong sự
nghiệp bảo vệ Tổ quốc, đây là sự tiếp nối tinh thần độc lập dân tộc tiến lên xã
hội chủ nghĩa, tiếp nối khát vọng giải phóng nước nhà đến xây dựng đất nước
phát triển hùng cường, bền vững.
Lịch
sử đã lùi xa 79 năm, nhưng ý nghĩa và giá trị của Bản Tuyên ngôn Độc lập năm
1945 đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam chưa bao giờ xưa cũ, dưới sự
lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta đã kiên trì đấu tranh bảo vệ thành quả Cách mạng
Tháng Tám, tiến hành thắng lợi vẻ vang trong các cuộc kháng chiến giành độc lập
dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền chủ
nghĩa xã hội. Trong lịch sử xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội
ta, thanh niên Quân đội đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Với lý tưởng, hoài
bão cao đẹp, các thế hệ thanh niên Quân đội đã không quản ngại hy sinh, gian khổ,
cống hiến tuổi trẻ, tâm huyết, sức lực, trí tuệ cho đất nước, dân tộc.
Trong
giai đoạn cách mạng mới, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là
cơ sở để hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc, sánh
vai cường quốc năm châu. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định: “Khơi dậy
khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức
mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc
tế” [1]. Đồng thời, Đại hội XIII khẳng định rõ: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu
nước, ý chí tự cường dân tộc, và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và khát vọng
phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, sức
mạnh của cả hệ thống chính trị và của nền văn hóa, con người Việt Nam” [2], đòi
hỏi thanh niên Quân đội phải thường xuyên rèn luyện, có bản lĩnh chính trị vững
vàng, có khát vọng cống hiến, ý chí phấn đấu vươn lên, góp phần giúp Quân đội
ta hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa
trong tình hình mới.
Những
năm tới, tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục diễn biến rất nhanh chóng,
phức tạp, khó dự báo. Hợp tác, phát triển vẫn là xu thế lớn, nhưng các mâu thuẫn
cơ bản của thời đại tiếp tục tồn tại và phát triển; cạnh tranh chiến lược giữa
các nước lớn, xung đột cục bộ, tranh chấp chủ quyền, xung đột dân tộc, sắc tộc,...
diễn ra với nhiều hình thức, quy mô, phức tạp, quyết liệt hơn cùng với sự xuất
hiện của nhiều loại hình chiến tranh mới. Các yếu tố an ninh truyền thống, phi
truyền thống, nhất là an ninh, an toàn không gian mạng, khủng bố, tội phạm,
thiên tai, dịch bệnh,… tiếp tục diễn biến theo chiều hướng phức tạp hơn. Khu vực
châu Á - Thái Bình Dương còn tồn tại nhiều nhân tố gây mất ổn định; cạnh tranh
chiến lược giữa các nước lớn vẫn tiếp tục diễn ra quyết liệt; tranh chấp lãnh
thổ, biển, đảo diễn biến phức tạp. Đối với nước ta, sau hơn 35 năm đổi mới, thế
và lực ngày càng được tăng cường, vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc
tế được nâng cao, tạo tiền đề để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ và bền vững
hơn trong giai đoạn mới.
Trước
những yêu cầu, đòi hỏi mới, Đại hội XIII của Đảng xác định: “Bảo vệ vững chắc độc
lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước,
nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa, nền văn hóa và lợi ích quốc gia - dân tộc;
giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, an ninh con
người; xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh để phát triển đất
nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa” [3]. Đồng thời, Đại hội XIII của Đảng đã
xác định rõ hơn lộ trình “Đến năm 2025, cơ bản xây dựng quân đội, công an tinh,
gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân,
Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” [4], đây là trách
nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn quân và toàn dân ta. Do vậy, để phát
huy giá trị của Bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1945, khơi dậy khát vọng cống hiến bảo
vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội hiện nay cần tiến hành đồng bộ những giải
pháp cụ thể sau:
Một
là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức Đảng, chính ủy, chính
trị viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp đối với việc khơi dậy khát
vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội.
Để
thực hiện tốt giải pháp trên, các cấp ủy, tổ chức Đảng, chính ủy, chính trị
viên, người chỉ huy và cơ quan chính trị các cấp cần xác định rõ vai trò, trách
nhiệm và sự cần thiết phải khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho
thanh niên Quân đội.
Chính
ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cấp cần có kế hoạch tổ chức triển khai
thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, hiệu quả các hoạt động khơi dậy khát vọng cống
hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội trong cơ quan, đơn vị mình; tập
trung làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, định hướng tư tưởng, nhận thức
cho thanh niên Quân đội có nhận thức đúng, đầy đủ và sâu sắc về khát vọng cống
hiến và vai trò khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân
đội. Phải làm cho thanh niên Quân đội xác định được mục tiêu, lý tưởng cách mạng;
nhận thức sâu sắc tình hình nhiệm vụ của của quân đội, của từng đơn vị; nhận thức
rõ đạo đức cách mạng, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, lối sống văn hoá; tinh thần cống
hiến, vượt qua khó khăn thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đồng thời, cần phát
huy hơn nữa vai trò của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị, cán bộ làm công
tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát
việc xây dựng kế hoạch, xác định chương trình, nội dung, thời gian và tổ chức
các hoạt động khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội
ở tất cả các cấp, bảo đảm đúng định hướng chính trị, sát với từng đối tượng, địa
bàn, có chất lượng, hiệu quả thiết thực. Căn cứ nội dung định hướng, hướng dẫn
của cơ quan cấp trên, cơ quan chính trị các cấp cần chủ động nghiên cứu, lựa chọn
những nội dung cốt lõi, trọng tâm, những quan điểm hoặc vấn đề mới có liên quan
trực tiếp đến khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội
để đưa vào nội dung giáo dục chính trị thường xuyên tại các cơ quan, đơn vị.
Hai
là, xác định đúng, thực hiện đồng bộ các nội dung, vận dụng linh hoạt, sáng tạo
các hình thức, biện pháp khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh
niên Quân đội.
Để
thực hiện tốt giải pháp trên cần tập trung xác định đúng, thực hiện đồng bộ các
nội dung khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội. Đội
ngũ cán bộ các cơ quan, đơn vị cần tích cực, chủ động cập nhật những vấn đề cụ
thể, mang tính thời sự trong cuộc sống thường ngày, hướng vào những quan điểm,
vấn đề mà xã hội đang quan tâm, định hướng tư tưởng và hành động đảm bảo tính
thuyết phục, không máy móc, giáo điều, giải đáp đúng, trúng, có sức thuyết phục
cho các đối tượng, góp phần giữ vững tình hình chính trị, tư tưởng trong đơn vị.
Nội
dung khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội phải đảm
bảo linh hoạt, chủ động, nhanh nhạy, kịp thời phản bác lại những tư tưởng, hành
vi tiêu cực, tác động xấu đến thanh niên. Kết hợp tốt giữa xây và chống, không
phê phán phủ định một chiều. Đổi mới nội dung khơi dậy khát vọng cống hiến bảo
vệ Tổ quốc cho thanh niên Quân đội phải toàn diện cả về công tác tư tưởng, công
tác tổ chức, chính sách và công tác quản lý; tích cực quán triệt, giáo dục về
quan điểm của Đảng về thực hiện kế sách bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi
“nước chưa nguy”; về mối quan hệ giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; nhiệm vụ của
cách mạng, đất nước, quân đội; âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch,...
từ đó nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, trách nhiệm đối với sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Mỗi
đối tượng thanh niên Quân đội đóng quân trên từng địa bàn đều có những đặc điểm,
tính chất và nhiệm vụ khác nhau. Vì vậy, cấp ủy, tổ chức Đảng, chỉ huy các cấp
tổ chức sinh hoạt quán triệt những văn bản, chỉ thị, hướng dẫn, quy định của Đảng,
Nhà nước, Quân đội, đơn vị có liên quan đến về tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách
mạng, về khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh niên. Cán bộ quản
lý đơn vị trực tiếp tuyên truyền, phổ biến những quy định, hướng dẫn đó đến
thanh niên để họ biết, xác định tốt tư tưởng, có mục đích, động cơ phấn đấu rõ
ràng. Thông qua các hình thức giao nhiệm vụ, tổ chức huấn luyện, sẵn sàng chiến
đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, mẫu mực, tiêu biểu để nâng cao nhận
thức, trách nhiệm cho thanh niên Quân đội về tầm quan trọng của việc khơi dậy
khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc. Trong sinh hoạt của tổ chức đoàn, hội đồng
quân nhân ở mỗi đơn vị cần đề cao tính định hướng chính trị, tính giáo dục,
tính chiến đấu của nội dung sinh hoạt. Kịp thời đổi mới các hình thức sinh hoạt
giáo dục học tập của các tổ chức cho phù hợp, nhằm tạo ra hứng thú, thái độ
tích cực học tập, rèn luyện của mỗi chủ thể. Đề cao tính chiến đấu, đấu tranh
phê bình và tự phê bình trong sinh hoạt, nhất là các hình thức sinh hoạt phê
bình và tự phê bình ở sinh hoạt đoàn, hội đồng quân nhân của đơn vị; phát huy ý
thức, trách nhiệm và vai trò tự học, tự bồi dưỡng của mỗi cá nhân trong sinh hoạt.
Đồng thời, thông qua tổ chức tốt các hình thức trao đổi, tọa đàm, diễn đàn, hội
thảo khoa học, thảo luận, hội thi, hội thao, xây dựng, tôn vinh, lan tỏa, gương
điển hình tiên tiến để khơi dậy khát vọng cống hiến bảo vệ Tổ quốc cho thanh
niên Quân đội hiện nay.
Ba
là, phát huy tính tích cực, chủ động của thanh niên Quân đội trong tự học tập,
rèn luyện, tự nguyện cống hiến bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa.
Mỗi
thanh niên Quân đội cần phải nhận thức đúng đắn, xác định rõ động cơ, thái độ
và trách nhiệm cống hiến bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Động
cơ, thái độ, trách nhiệm đúng đắn là yếu tố bên trong thôi thúc tính tích cực,
chủ động và tạo nên nhu cầu tự học tập, rèn luyện, tự nguyện cống hiến bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa của thanh niên thường xuyên và nghiêm
túc.
Do
đó, mỗi thanh niên Quân đội cần phải tự quán triệt, tự học tập, nhận thức sâu sắc
đúng đắn trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc; phải thấy rõ vinh dự và trách
nhiệm của mình đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; luôn ý thức rõ
trách nhiệm trước Đảng, trước quân đội, trước đơn vị và trước đồng đội về tự học
tập, rèn luyện và trách nhiệm cống hiến của mình, coi đây là công việc thường
xuyên hàng ngày, hàng giờ, không thời vụ, hình thức, chiếu lệ.
Mỗi
thanh niên Quân đội cần tích cực, chủ động tham gia hoạt động thực tiễn quân sự,
thực tiễn của đơn vị, địa phương và các phong trào cách mạng của tuổi trẻ, của
đất nước; coi đó là trách nhiệm của tuổi trẻ và là trách nhiệm đối với sự trưởng
thành của chính bản thân mình. Tích cực tham gia mọi hoạt động của đơn vị, có
tinh thần khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, có tâm
thế vững vàng, nỗ lực cao trong học tập, phấn đấu, trong rèn luyện thực tiễn để
nâng cao cả năng lực nhận thức và năng lực hành động.
Đồng
thời, mỗi thanh niên Quân đội cần tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, không ngừng tự học tập, tự rèn luyện để
nâng cao trình độ hiểu biết về mọi mặt; đồng thời coi tự học là nhu cầu, thói
quen hằng ngày, là một tiêu chuẩn, một giá trị tự thân cần đạt được; không được
bằng lòng, thoả mãn với kiến thức của bản thân, thường xuyên tự học tập, tự
nghiên cứu, học hỏi cấp trên, đồng chí, đồng đội, học trên thao trường, bãi tập,
học trong đời sống sinh hoạt hằng ngày; phải chủ động xây dựng kế hoạch tự học,
học tập suốt đời cho bản thân khoa học, hợp lý; nỗ lực, phấn đấu rèn luyện bền
bỉ, thường xuyên, liên tục.
Năm
tháng sẽ qua đi, nhưng tinh thần, giá trị bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 vẫn
luôn sống mãi trong lòng các thế hệ người Việt Nam, những tư tưởng của Chủ tịch
Hồ Chí Minh trong bản Tuyên ngôn đã trở thành sức mạnh, động lực to lớn khơi dậy
ý chí quyết tâm, tinh thần và nghị lực, đạo đức và tài năng của thanh niên Quân
đội, giúp họ nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, bảo vệ vững chắc Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới; góp phần cùng toàn dân tộc
Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, thách thức, phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước
ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Trung
tá NGUYỄN QUỐC DUY
Tài
liệu tham khảo:
[1]. Đảng Cộng sản Việt
Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb Chính trị quốc
gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 336.
[2]. Đảng Cộng sản Việt
Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb CTQGST, Hà Nội,
2021, tr. 324.
[3]. Đảng Cộng sản Việt
Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb Chính trị quốc
gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.156.
[4]. Đảng Cộng sản Việt
Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb Chính trị quốc
gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 48-49.